Het wordt er niet eenvoudiger op; je relatie in corona-tijd. Ik noem maar eens wat; al een jaar (!) op elkaars lip, hele dagen in Zoom-calls, geen teamsport meer, thuisonderwijs voor de kids, avondklok, cafés, restaurants, winkels dicht, niet meer uit kunnen gaan, niet meer op de gebruikelijke vakantie kunnen, baan onder druk of eigen bedrijf ernstig bedreigd… Geen wonder dat de stress oploopt. De enige bij wie je dit alles kwijt kunt is je partner. Je relatie in corona-tijd; wat als het mis gaat?
Patronen die knellen
Geen wonder dat mensen begeleiding in hun relatie kunnen gebruiken. Als relatiecoach begeleid ik hen in het herkennen van hun patronen. Patronen die knellen. Wat bedoel ik met patronen en hoe zien deze eruit?
In relaties waar het niet goed gaat, zie ik vaak een herhalend patroon ontstaan van miscommunicaties. Ruzie, onvrede, onrust, onbegrip, negatieve emoties. Dit patroon start zonder dat beide partners hier erg in hebben. Ik merk dat beiden steeds in dezelfde discussies terechtkomen en dat het voor hen steeds moeilijker wordt om op een open manier naar elkaar te kijken. Soms treedt er ook een soort verharding of zelfs onverschilligheid op. De gesprekken leiden niet tot een oplossing, vaak worden dezelfde zaken herhaald. Kleine (inhoudelijke) dingen kunnen nu buitenproportioneel groot worden. De emotionele impact van deze dialogen is groot. Partners worden bang dat het te ver gaat en dat ze de verbinding met elkaar verliezen. De reactie van mensen die angst of bedreiging ervaren bestaat uit verdedigen, vechten of vluchten. Deze reactie, die leidt tot een patroon.
De meest voorkomende patronen
Een van de meest voorkomende patronen ziet er als volgt uit. De ene partner bekritiseert de ander, waarbij deze zich terugtrekt uit angst voor een conflict. Hierdoor voelt de ene partner zich niet gehoord, gaat harder roepen en feller praten, verzet zich tegen het gebrek aan verbondenheid, waarop de ander zich nog stiller opstelt en zich terugtrekt. Juist uit angst om de verbondenheid te verbreken. Zie daar de vicieuze cirkel, het patroon, waarin deze mensen zich bevinden.
Een ander patroon, wat vaak heel herkenbaar is; oeverloze, kwetsende discussies. Beide partners vallen elkaar over en weer aan, beschuldigen en veroordelen elkaar. Jij-bakken komt hierbij veel voor. “Niet ik, maar jij..”, Jij doet altijd…”, “Ja maar jij…”. Duidelijk komt hier het vechten naar voren. Beiden doen er alles aan om de ander te overtuigen van het eigen gelijk. Het volume neemt toe en beide partners verkillen. Nu wordt het moeilijk om je nog open te stellen voor het verhaal van de ander die je net op je ziel heeft getrapt! Zodra (één van de) partners zich aangevallen of erg kwetsbaar voelt, mist ze deze de emotionele veiligheid. Door de ander aan te vallen, zwart te maken, te kleineren, wordt geprobeerd de greep op die veiligheid weer terug te krijgen. Beiden voelen de dreiging de ander kwijt te raken. In plaats van te zeggen wat ze voelen, wat ze angstig maakt, zoeken ze de aanval. Uiteindelijk lossen deze discussies niets op. Je voelt je niet gezien en gehoord en je wacht als het ware op de volgende aanval..
Een derde voorbeeld van een patroon is dat waarbij beide partners grote angst hebben gekregen voor een conflict. Bang om hun relatie te verliezen hebben ze zich teruggetrokken in een toestand van afweer en ontkenning. Ze spreken hun gevoelens niet meer uit naar elkaar. Eigenlijk, ze delen niets meer met elkaar. Je herkent ze wel, die mensen in een restaurant die de gehele avond niets tegen elkaar zeggen… Het verdrietige is tevens, deze mensen voelen een enorm gevoel van leegte en eenzaamheid, maar vreemd genoeg voelen ze zich hierbij nog altijd veiliger dan de relatie actief op het spel te zetten door zich uit te spreken.
Hoe patronen te doorbreken
Samen met beiden partners probeer ik telkens weer (één van) deze patronen in beeld te brengen. Vervolgens doorlopen we samen een ‘stappenplan’ om deze venijnige patronen te doorbreken.
Allereerst gaan we de vicieuze cirkel ontleden; wat zijn stapsgewijs de dingen die gebeuren. Hoe ontstaat de cirkel? Wie doet of zegt er als eerste iets en hoe reageert de ander hier weer op? Beiden zijn verantwoordelijk, er is geen ‘schuldige’. Doordat beiden verantwoordelijk zijn, kunnen zij ook beiden de cirkel doorbreken. Simpelweg door iets anders te doen dan wat ze gewend waren te doen. Dus, door zelf iets anders te doen.
Mij blijkt dat het bedenken wat je zelf anders zou kunnen doen een moeilijke stap is. Vaak zitten de mensen zo in hun manier van reageren, dat ze geen contact kunnen maken met hun gevoel en dus een andere manier van reageren. Vaak helpt het dan om even afstand te nemen, even uit contact te gaan. Als tip geef ik hen dan mee, laat je fantasie te vrije loop; als je maar iets anders verzint dan wat je gewoonlijk doet!
De reactie uitstellen, en eerst even diep adem halen, is heel belangrijk en tevens ook moeilijk. De automatische reactie is namelijk meteen reageren, dus het patroon in stand houden. In dit moment van rust vraag ik de mensen naar de signalen in hun lichaam te luisteren. “Wat gebeurt er nu?“, Wat voel je nu?” Deze bewustwording is de eerste echte stap naar verandering.
Dan laat ik het stel de nieuwe reactie inzetten. Dit klinkt wat vreemd en dit blijkt ook vaak wat onwennig. Prima! Niemand is perfect en dit hoort erbij. Juist dit onwennig gevoel is kostbaar.
Tot slot, de belangrijkste en moeilijkste stap van verandering; het volhouden. Juist op het begin kost dit altijd meer tijd en energie dan de automatische reactie. Toch is dit de enige manier om de vicieuze cirkels te doorbreken. Als je blijft doen wat je deed, dan krijg je wat je kreeg.
Er is veel aan te doen
Je relatie in corona-tijd; wat als het mis gaat? Ik zou bijna willen beweren, natuurlijk gaat het wel eens mis. Dat kan ook bijna niet anders. Gelukkig is er ook veel aan te doen! De patronen, de vicieuze cirkels zijn te doorbreken. Lukt het niet enkel met elkaar, wacht dan niet te lang en zoek begeleiding. Heus, het wordt weer lente!
Zie ook mijn andere blogs of download mijn GRATIS E-Book. Nieuwsgierig hoe je jullie patronen kunt doorbreken? Neem contact op om kennis te maken.
Boekentip: Houd me vast, Sue Johnson
